Σεπτέμβριος – Δεκέμβριος 2022
Δράσεις και Προγράμματα για παιδιά και εφήβους
Με θέμα την πείνα και αντικείμενο την Κούκλα και την Αφήγηση
Από τον Σεπτέμβριο μέχρι και τον Δεκέμβριο 2022, ομάδα έμπειρων ειδικών παιδαγωγών και καλλιτεχνών, επιμελήθηκε, δημιούργησε και υλοποίησε ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα εκπαιδευτικών δράσεων, ειδικά διαμορφωμένο για παιδιά σχολικής ηλικίας και εφήβους.
Στόχος ήταν μέσα από αυτό το πρόγραμμα η ευαισθητοποίηση παιδιών και εφήβων σε θέματα όπως η πείνα και κατ’ επέκταση η αδικία, η ανισότητα, η προσφορά, η γενναιοδωρία και η αλληλεγγύη μέσα από το μοίρασμα, ο υποσιτισμός, η σπατάλη, ο σεβασμός στην τροφή, ο αυτοέλεγχος, η πειθαρχία, ο σεβασμός του άλλου, η διαχείριση της δύναμης και της εξουσίας, αλλά και η περιβαλλοντική βιωσιμότητα, με τρόπο παιγνιώδη, βιωματικό και διαδραστικό.
Σε αυτά τα προγράμματα μέσα από δημιουργική διαδικασία, δημιουργική σκέψη, κοινωνική ευθύνη – ευαισθησία και με τη χρήση μουσειακού υλικού και διαφορετικών τεχνικών κουκλοθεάτρου και αφήγησης, παιδιά και έφηβοι ήρθαν σε επαφή με αυτό το θέμα μέσα από βιωματικές δραστηριότητες.
Από 27 Σεπτεμβρίου μέχρι 22 Δεκεμβρίου 2022 πραγματοποιήθηκαν οργανωμένες επισκέψεις σχολικών ομάδων από όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης και παρακολούθησαν επιλεκτικά μέρη του προγράμματος ή και όλο το πρόγραμμα σε περισσότερες από μία συναντήσεις.
Τα Σαββατοκύριακα του Οκτωβρίου και του Νοεμβρίου 2022 στο πρόγραμμα συμμετείχαν ομάδες παιδιών και εφήβων εκτός σχολικών μονάδων.
Πρόγραμμα για παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας
«Ταΐζω την κούκλα μου»
1η Συνάντηση: Περιήγηση
«Βλέπω κούκλες και ακούω την ιστορία τους»
Τα παιδιά περιηγήθηκαν στο χώρο του Μουσείου Κουκλοθεάτρου.
Ήρθαν σε επαφή με μια μεγάλη ποικιλία κουκλών διαφορετικών τεχνικών και πολιτισμών, εργαλείων και υποστηρικτικού οπτικοακουστικού υλικού.
Με θέμα «Ταΐζω την κούκλα μου», η περιήγηση επικεντρώθηκε σε κούκλες από διαφορετικές ηπείρους, από την Ευρώπη, την Ασία και την Αφρική. Κούκλες από τόπους όπου η τροφή είναι λίγη και δύσκολα αποκτάται, αλλά κι από τόπους εύφορους και πλούσιους. Κούκλες βγαλμένες μέσα από μύθους και παραμύθια, που τα παιδιά άγγιξαν, κίνησαν και άκουσαν τη δική τους ιστορία.
Παράλληλα, παρακολούθησαν την κουκλοθεατρική παράσταση «Ο μισοκοκοράκος» (στέρηση τροφής) και άκουσαν αφηγήσεις όπως «Ο τζίτζικας και ο μέρμηγκας» (μοίρασμα) και «Το τηγανόψωμο» (έλλειψη τροφής- διεκδίκηση).
2η Συνάντηση: Εργαστήρι δημιουργικού κειμένου
«Φτιάχνουμε τη δική μας ιστορία»
Με έμπνευση από την περιήγηση, τα ακούσματα της 1ης συνάντησης και με στόχο την καλλιτεχνική δημιουργία, τα παιδιά με την καθοδήγηση των εκπαιδευτών, ετοίμασαν ένα κείμενο, που αποτέλεσε το σενάριο για την παράσταση κουκλοθεάτρου με θέμα «Ταΐζω την κούκλα μου».
3η Συνάντηση: Εργαστήρι κατασκευής κούκλας
«Φτιάχνουμε τις κούκλες μας»
Βασικό μέρος του προγράμματος, αποτέλεσε η επίσκεψη στο εργαστήρι του Κουκλοπαίκτη. Εκεί τα παιδιά ήρθαν σε επαφή με υλικά, εργαλεία, τεχνικές.
Με την καθοδήγηση των εκπαιδευτικών - εικαστικών και βάσει του σεναρίου δημιούργησαν τους ήρωες της ιστορίας.
4η Συνάντηση: Εμψύχωση κούκλας
«Οι κούκλες ζωντανεύουν και λένε την ιστορία τους»
Τα μυστικά της Τέχνης του Κουκλοθεάτρου αποκαλύφτηκαν με την επίσκεψη πίσω από τη σκηνή.
Οι κουκλοπαίκτες έδειξαν στα παιδιά, πώς να χειρίζονται τις κούκλες.
Με αφετηρία το θεατρικό κείμενο και τις κούκλες που κατασκεύασαν παρουσίασαν μια μικρή κουκλοθεατρική παράσταση.
Πρόγραμμα για εφήβους
«Εικόνα σώματος, Κούκλα και τροφή»
1η Συνάντηση: Περιήγηση
Οι έφηβοι, στο χώρο του Μουσείου, ήρθαν σε επαφή με μια μεγάλη ποικιλία κουκλών διαφορετικών τεχνικών και πολιτισμών, εργαλείων και υποστηρικτικού οπτικοακουστικού υλικού.
Με θέμα «Εικόνα σώματος, Κούκλα και τροφή», η περιήγηση επικεντρώθηκε σε κούκλες από διαφορετικές ηπείρους, από την Ευρώπη, την Ασία και την Αφρική. Έγινε σχολιασμός και αναφορά σε διατροφικές συνήθειες των λαών αυτών και παράλληλα ο αφηγητής διηγήθηκε ιστορίες, μύθους, ήθη και έθιμα από αυτούς τους λαούς με θέμα την τροφή (άνιση κατανομή, πείνα, υποσιτισμός κ.λπ.).
2η Συνάντηση: Εργαστήρι δημιουργικής γραφής
«Φτιάχνω τη δική μου ιστορία»
Με έμπνευση από την περιήγηση και τα ακούσματα της 1ης συνάντησης, οι έφηβοι με την καθοδήγηση των εκπαιδευτών δημιούργησαν ο κάθε ένας τη δική του ιστορία. Μέσα από τις ιστορίες τους εκφράστηκαν, προβληματίστηκαν και αναζήτησαν λύσεις.
3η Συνάντηση: Εργαστήρι κατασκευής κούκλας
Στο εργαστήρι του Κουκλοπαίκτη, οι έφηβοι ήρθαν σε επαφή με σύγχρονες εικαστικές πρακτικές, animation, σκιές, κατασκευές κλασικών και σύγχρονων τεχνικών κούκλας. Με την καθοδήγηση των κουκλοποιών – εικαστικών, με στόχο την καλλιτεχνική δημιουργία και βάσει του σεναρίου που είχαν δημιουργήσει, κατασκεύασαν τους ήρωες της ιστορίας τους.
Για την κατασκευή κουκλών και σκηνικών αντικειμένων, επαναχρησιμοποιήθηκαν ανακυκλώσιμα υλικά, όπως εφημερίδες, κλωστές, υφάσματα, αντικείμενα κ.λπ.
4η Συνάντηση: Εμψύχωση κούκλας - δραματοποίηση
Τα μυστικά της Τέχνης του Κουκλοθέατρου αποκαλύφτηκαν με την επίσκεψη πίσω από τη σκηνή.
Τα προγράμματα υλοποίησαν έμπειροι - καταξιωμένοι κουκλοπαίκτες, αφηγητές και εμψυχωτές, σε συνεργασία με νέους Έλληνες και ξένους καλλιτέχνες και με την επιστημονική επίβλεψη παιδαγωγών και εξειδικευμένων προγραμματιστών:
- Μαιρηβή Βερυκόκκου Γεωργιάδου, Κουκλοπαίκτρια - Σκηνοθέτις Κουκλοθεάτρου
- Μιρέλα Κατσά, Κουκλοπαίκτρια
- Θοδωρής Κορόζης, Ηθοποιός – Κουκλοπαίκτης – Κουκλοπαίκτης
- Στέλιος Πελασγός, Συγγραφέας - Αφηγητής – Παιδαγωγός
- Francisco Brito, Κουκλοπαίκτης - Κουκλοποιός – Ηθοποιός
- Φιλιώ Αγριμανάκη, Εμψυχώτρια
- Riccardo Di Lauro, Κουκλοπαίκτης - Γλύπτης – Ζωγράφος σκηνικών
- Τόνυ Ζάφρα, Μαριονετίστας
- Ισμήνη Γεωργιάδου, Εκπαιδευτικός – Εικαστικός
- Εύα Χειλαδάκη, Κουκλοποιός
- Δημήτρης Μαόφης, Υπεύθυνος Ψηφιακών Προγραμμάτων
-Τα εκπαιδευτικά προγράμματα υλοποιήθηκαν στο Μουσείο Κουκλοθεάτρου «Το θέατρο στ’ ακροδάχτυλα» στο Μεταξουργείο, που αποτελεί ιδανικό περιβάλλον έμπνευσης και δημιουργίας.
-Οι παραστάσεις πραγματοποιήθηκαν στο Κουκλοθέατρο μας στου Ψυρρή.
- Πρόγραμμα διαδικτυακής συμμετοχής υλοποιήθηκε σε σχολεία που η πρόσβαση δεν ήταν δυνατή. Η ψηφιακή περιήγηση στον εκθεσιακό χώρο αλλά και η παρακολούθηση ορισμένων εκπαιδευτικών προγραμμάτων και εργαστηρίων έγινε διαδικτυακά.
- Προγράμματα μεταφέρθηκαν σε σχολεία και σε άλλους χώρους.
Συμμετοχή καλλιτεχνών από το εξωτερικό
Με την πρόσκληση καλλιτεχνών από το εξωτερικό, ήρθαν στην Ελλάδα
αξιόλογοι κουκλοπαίκτες που παρουσίασαν παραστάσεις τις οποίες παρακολούθησαν οι ομάδες των παιδιών και των εφήβων που συμμετείχαν στο πρόγραμμα.
Οι παραστάσεις αυτές αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης και λειτούργησαν δημιουργικά για την πορεία του προγράμματος.
Θίασος: L’ Home Dibuixat (Καταλονία, Ισπανία)
“Zapatos Nuevos” (“Καινούρια παπούτσια”)
Παράσταση Θεάτρου Κούκλας
Μια παράσταση για μικρούς και μεγάλους, βασισμένη σε ένα τοπικό γεγονός, μια παράδοση του Vinaròs, ενός μεσογειακού χωριού. Ένα μικρό ταξίδι μύησης, μάθησης, ανακάλυψης και σύνδεσης με τη φύση.
Σύμφωνα με την παράδοση τα παιδιά παίρνουν καινούργια ρούχα και καινούργια παπούτσια για να προετοιμαστούν για το κρύο του χειμώνα που έρχεται. Τραγουδούν στο δρόμο και παίρνουν το παραδοσιακό κέικ που λέγεται «πρίμα». Το βάζουν στο άδειο κουτί των παπουτσιών τους και πηγαίνουν στο ποτάμι να το φάνε.
Μεγαλώνουμε όταν είμαστε παιδιά, αλλά ως ενήλικες, συνεχίζουμε να μεγαλώνουμε.
Μια συναρπαστική περιπέτεια για τα παιδιά και μια ευκαιρία για τους ενήλικες να συνδεθούν με την παιδική τους ηλικία, τα γνώριμα τραγούδια, το πέρασμα του χρόνου.
Video: https://www.youtube.com/watch?v=wqzZJF7HIwY
Θίασος: Hugo E Ines (Περού, Βοσνία Ερζεγοβίνη)
“Cuentos Pequeños” (“Μικρές Ιστορίες”)
Παράσταση Κουκλοθέατρου – Παντομίμας
Μια παράσταση χωρίς λόγια, ένας συνδυασμός παντομίμας και κουκλοθεάτρου. Μια πολύχρωμη παρέλαση διασκεδαστικών χαρακτήρων, που στις σύντομες στιγμές της ύπαρξής τους στη σκηνή, προσπάθησαν να πιάσουν αυτές τις μικρές ποιητικές στιγμές, που κρύβονται στην καθημερινή ζωή. Αυτοί οι χαρακτήρες με τα όνειρα και τις απογοητεύσεις τους, με τις επιτυχίες και τις αποτυχίες τους, αφηγήθηκαν το αιώνιο δράμα της ανθρώπινης τραγωδίας...
Το Θέατρο Hugo και Ines ιδρύθηκε από τον Hugo Suarez και την Ines Pasic το 1986. Από το 1989 ενδιαφέρονται για τις εκφραστικές δυνατότητες κάθε μέρους του σώματος: το πόδι, το γόνατο, την κοιλιά, το πρόσωπο, τον αγκώνα κ.λπ., διαμορφώνοντας κούκλες με σάρκα και οστά και δίνοντας ζωή σε εκπληκτικούς χαρακτήρες.
Video: https://www.youtube.com/watch?v=1wD2EDecZVg
Θίασος: Compagnia La Fabiola (Ιταλία)
"Attenti a quei 2" (“Προσοχή σε αυτούς τους δύο”)
Παράσταση με Μαριονέτες
Μια παράσταση χωρίς λόγια με πρωταγωνιστές δύο ιδιαίτερες μαριονέτες, εξαιρετικά ιδιαίτερες και εξελιγμένες, σχεδιασμένες και αναπτυγμένες με τα χρόνια και συνεχώς εξελισσόμενες. Τον Giulio, ένα παιχνιδιάρη περίεργο σκύλο με γλυκό δόντι και τη la Fabiola, ένα γλυκό, σκανταλιάρικο παιδί με την αφοπλιστική δύναμη ενός κλόουν.
Μια εξαιρετικά συναρπαστική συνάντηση, δύο εκπληκτικά επικοινωνιακών χαρακτήρων που ενθουσιάσει και μετέφερε το κοινό σε έναν ιδιαίτερο κόσμο. Στον κόσμο της κούκλας, που στη συλλογική φαντασία απευθύνεται συνήθως μόνο στα παιδιά, αλλά στην πραγματικότητα καταφέρνει να καταπλήξει τους πάντες, υπενθυμίζοντας σε όλους την ανάγκη για το θαύμα ως απαραίτητη τροφή για την ψυχή.
Η la Fabiola είναι μια εξαιρετικά εξελιγμένη μαριονέτα που κινείται από ένα πολύπλοκο σύστημα καλωδίων που της επιτρέπει να κινεί όχι μόνο το σώμα της αλλά και όλες τις λεπτομέρειες του προσώπου της και να αλληλοεπιδρά με το κοινό με έναν εκπληκτικά φυσικό τρόπο, καταρρίπτοντας το λεπτό τείχος μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας και χωρίς να λέει λέξη.
Videos: https://www.youtube.com/watch?v=g_wIL55ZDKw&t=2s
https://www.youtube.com/watch?v=LhQUZjuMJLc&t=2s
Θίασος: Toni Zafra (Ισπανία)
"Passages" (“Περάσματα”)
Παράσταση με μαριονέτες
Μια παράσταση δομημένη από ιστορίες, χωρίς λόγο, απλή, ποιητική και πολύ διασκεδαστική, βασισμένη σε τεχνικές παραδοσιακού κουκλοθέατρου του 18ου και του 19ου αιώνα, που ενθουσίασε το παιδικό, αλλά και το ενήλικο κοινό. Μια παράσταση με μαριονέτες εμπνευσμένη από τον μποέμικο κόσμο του τσίρκου, βασισμένη σε παραδοσιακές τεχνικές οι οποίες έχουν διαφυλαχθεί εδώ και χρόνια από πολλές γενιές κουκλοπαικτών. Οι μαριονέτες - μικροί χαρακτήρες, «ανθρώπινα όντα», ζώα και πράγματα έγραψαν τη δική τους ιστορία μέσα από την αληθινή τους γλώσσα, την κίνηση.
Ο Toni Zafra υπηρετεί την τέχνη της παραδοσιακής μαριονέτας από το 1980.
Ο θίασός του οργανώνει παραστάσεις και εργαστήρια πάνω στην τέχνη της δημιουργίας και του χειρισμού παραδοσιακής μαριονέτας και κουκλοθεατρικών αντικειμένων. Στόχος του θιάσου είναι να κρατήσει ζωντανή αυτή την αιώνια τέχνη ανάμεσα στους νέους κουκλοπαίκτες, εμποδίζοντας έτσι την πλήρη εξαφάνιση και τη λήθη της.
Με την οικονομική υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού